Büyük şehir konusunda en çok sorulan soru;
Sınırları genişleyen büyük şehir belediyesi, merkezden uzak yerlere nasıl hizmet götürecek? idi…
Her şeyden önce iyi bilinsin ki; Büyükşehir belediyeleri hizmet alanı içine giren ücra yerlere, şehir merkezinden hizmet götürmeye çalışmayacak…
Eğer gerekirse bu da mümkün.
Ancak burada unutulmaması gereken bir durum var.
Kapatılan il özel idarelerinin her türlü imkânı büyükşehir belediyesine devredildi. Hizmet köylere ve ücra yerlere bugüne kadar nasıl götürülüyorsa bundan sonra da üstelik büyükşehir belediyesinin de güçlendirilmiş bütçeleri ve imkânları eklenerek götürülecek.
Yani bugüne kadar valiliklerce verilmeye çalışılan,
Ama aslında belediye hizmeti olan tüm işler,
Bu alanda uzmanlaşmış belediyeler eliyle görülecek.
Ayrıca belediyeler bu işleri görürken;
Seçilme sorumluluğuyla da hareket edeceklerdir.
Bu nedenle daha kaliteli hizmet sağlanması kaçınılmaz olacak.
Kimsenin şüphesi olmasın, büyükşehirle en ücra köylere kadar hizmet ulaştırılacak.
Tabi büyükşehir belediyesinin böyle bir derdi varsa…
***
Tüzel kişiliği sona eren köylere bağışlanmış mülklerin durumunun ne olacağı da gelen sorular arasında.
Bu konu yasanın “Çeşitli Hükümler” başlığı altında toplanmış.
Buna göre; Kanunla tüzel kişiliği kaldırılan il özel idaresi, belediye veya köy tüzel kişiliklerine şartlı olarak bağışı yapılan taşınır ve taşınmazların devrinin yapıldığı kurum veya kuruluş, bu taşınır veya taşınmazların bağış amacına uygun olarak kullanılmasını sağlamakla sorumlu.
Diğer bağış ve yardımlarsa 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu hükümlerine göre işlem görecek.
Bu kanuna kısaca göz atalım.
Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun amacı; kalkınma planları ve programlarda yer alan politika ve hedefler doğrultusunda kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde elde edilmesi ve kullanılmasını, hesap verebilirliği ve malî saydamlığı sağlamak üzere, kamu malî yönetiminin yapısını ve
işleyişini, kamu bütçelerinin hazırlanmasını, uygulanmasını, tüm malî işlemlerin muhasebeleştirilmesini, raporlanmasını ve malî kontrolü düzenlemek.
Kimsenin korkusu olmasın kamu kaynakları etkili ve verimli kullanılacak…
***
“Köyden mahalleye dönüştürülen yerlerde tarım arazileri, çayır, mera, hayvancılık yasayla kaldırılıyor mu?” sorusu kırsalın merak ettikleri arasında.
Buna da bakalım.
Büyükşehir Yasasıyla orman köyleri ve orman köylüsüne tanınan hak, sorumluluk ve imtiyazlar orman
köyü iken mahalleye dönüşen yerler için devam edecek şekilde düzenlendi.
Aynı şekilde ilçe belediyesine katılarak mahalleye dönüşen köy, köy bağlısı ve belediyelerce kullanılan mera, yaylak, kışlak gibi yerlerden bu mahalle sakinleri ve varsa diğer hak sahiplerinin 4342 sayılı Mera Kanunu hükümleri çerçevesinde yararlanmaya devam edecek.
Uygulama yasayla hüküm altına alınmış durumda.
Kimsenin tavuğuna ‘kışt’ denilmeyecek…
***
Hakkında en çok tartışılan konuların başında emlak vergileri geliyor.
Köyden mahalleye dönüşen yerleşim birimlerinde Emlak Vergisi, Harç, katılım payı gibi kalemler Vatandaşa ek bir yük getirecek mi? sorusunun yanıtı ise; Hayır…
Milletin dediğini boşverin (!) Yasa ortada…
Yeni Büyükşehir Yasası’na göre tüzel kişiliği kaldırılan köylerde 2464 Sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nca alınması gereken vergi, harç ve katılım payları 5 yıl süreyle alınmayacak…
5 yıl süreyle vatandaşa müşteri gibi davranılmayacak…
***
Peki; Köyden mahalleye dönüşen yerlerde altyapı eksikliğinin giderilmesi için kaynak ayrılacak mı?
Köylerin, köylülerin gözü aydın…
Köyden mahalleye dönüşen yerlerin altyapı hizmetleri için belediye ve bağlı idarelere yatırım bütçelerinin
Yüzde 10’unu 10 yıl süreyle ayırma zorunluluğu getirildi. Bu kaynak başka bir yere aktarılamayacak, sadece köylerde kullanılacak. Böylece kır-kent arasındaki eşitsizlik ve adaletsizlik ortadan kalkacak.
Büyükşehir statüsüyle köyler, hayal bile edemedikleri bir bütçenin sahibi olacak…
***
Merak edilen bir diğer önemli konu;
Köyden mahalleye dönüşen yerlerde içme ve kullanma suyu ücretlerinin alınıp alınmayacağı…
Yeni Büyükşehir Yasası’na göre;
Köyden mahalleye dönüşen yerlerde içme ve kullanma suları için alınacak ücret, 5 yıl süreyle en düşük tarifenin yüzde 25’ini geçmeyecek…
Bu yerlerdeki yeni yapılaşmalarda mahalle sakinleri lehinde kolaylıklar sağlayacak düzenlemeler de mevcut.
***
Büyükşehir sınırlarına giren ve mahalleye dönüşen beldelerde;
Su, kanalizasyon gibi hizmetlerin nasıl verileceği, su ücreti yatırmak için kent merkezine gidilip gidilmeyeceği de soruluyor.
Belirtelim ki; Büyükşehir sınırları içinde su ve kanalizasyon hizmetleri büyükşehir belediyesinin sorumluluğu altında. Bu durumda büyükşehirlerde tüzel kişiliği mahalleye dönüşen beldeler, bağlandığı ilçe belediyesinde büyükşehir belediyesi tarafından açılacak olan irtibat ve hizmet
büroları aracılığıyla hizmet alabilecekler.
Ücret ödeme konusuna gelince.
Teknoloji artık ilerledi. Vatandaş bu konudaki her türlü ödemeyi PTT, tahsil vezneleri ve anlaşmalı banka şubeleri aracılığı ile yapabilecek…
Su faturası ödemek için kimse kalkıp, kent merkezine gitmeyecek…
***
Yeni büyükşehir yasası ve uygulamaları ile ilgili olarak önemli bir konuyla sonlayalım.
Köyden mahalleye dönüşen yerleşim birimlerini ilçe merkezlerine bağlayan yolların yapım ve bakımını kim yapacak?
Büyükşehir yasasıyla köyden mahalleye dönüşen yerleşim birimlerini ilçe merkezlerine bağlayan yolların yapım ve bakımı büyükşehir belediyelerine verildi.
Yolu ve bakımını büyükşehir belediyesi yapacak.
Yerleşim merkezi içinde kalan yolların sorumluluğu ise, ilçe belediyelerine ait.
Yolu, bakım ve onarım isteyen yerleşim birimi sakinleri;
Muhtarlara, ilçe belediye başkanlıklarına ve büyükşehir belediye başkanlığına müracaat ederek işe yollardan başlayabilirsiniz…