MISTER REFERANDUM
9 Temmuz 1961 tarihinde darbe anayasası için referandum yapılır.
Bu Türkiye’de yapılan ilk referandumdur.
1960 darbesinden sonra yapılan darbe anayasası için referanduma gidilir.
Hayır oyu vermenin neredeyse yasak olduğu bir dönemdir ve siyasi partilerin büyük çoğunluğu evet kampanyaları düzenler.
Camide-meyhanede anayasaya evet denilmesi gerektiği anlatılır.
O dönemde yürütülen baskın ‘evet’ kampanyalarına karşı dönemin bazı siyasileri ‘hayır’ kampanyası yürütür.
Köy köy kahve kahve dolaşarak vatandaşa; “Mister Referandum diye bir Amerikalı var. Eğer siz ‘evet’ derseniz, Türkiye’yi o Amerikalı idare edecek. Sakın ola evet demeyin!” telkininde bulunur.
Bunun ötesinde Bohçacı kadınların ev ev dolaşıp, “Evet derseniz, Yassıada’dakileri asarlar” diye propaganda yaptığı öne sürülür.
Bu olay üzerine dönemin Milli Birlik Komitesi’nin referandum kelimesi yerine halk oylaması kullanılması kararı aldığı ifade edilir.
Bu değişiklikle yapılan iş; referandum değil, halk oylamasıdır.
1961 Referandumunda 10 milyona yakın oy kullanılır.
Evet oyu; 6 milyon 348 bin küsur,
Hayır oyu; 3 milyon 933 bin küsurdur.
Böyle bir ortamda gerçekleşen 1961 referandumunda (pardon) halk oylamasında anayasa yüzde 61 oy oranıyla kabul edilir.
Dört dörtlük, kelleli kulaklı bir kampanya yapılmamasına rağmen sandıktan yüzde 38 ‘hayır’ oyu çıkar.
Aydın, İzmir, Manisa, Bursa ve Bolu’dan ‘hayır’,
Muğla’dan ‘evet’ çıkar.
Muğla’da evet diyenlerin oranı; yüzde 50.70,
Hayır diyenlerin oranı; yüzde 49.22’dir.
Muğla’nın evet’le hayır arasındaki oran farkı ise; yüzde 1.48’dir…
Yıl 1961, aylardan Temmuz’dur.
Adnan Menderes, Hasan Polatkan ve Fatin Rüştü Zorlu, henüz idam edilmemiştir.
Orgeneral Cemal Gürsel, darbenin lideri, devlet başkanıdır.
ABD’nin başında John F. Kennedy,
Rusya’nın başında Nikita Kruşçev vardır.
9 Temmuz 1961’de;
Nejat Altınsoy tam 1 yaşındadır…