1 Kasım seçimlerine ilişkin genel bir değerlendirme yapmak gerekirse bunu “Seçmenin 1 Kasım Darbesi” olarak açıklamak gerekir.
1 Kasım’da gazetecileri, yazarları, yorumcuları ve siyaset bilicileri yanıltan seçmen, siyaset sahnesini adeta yeniden kurguladı.
Seçmen Ak Parti’yi ‘açık ara birinci parti’ yaparken, CHP’ye ‘biraz daha dersine çalış’, MHP’ye ‘yeter artık’ diyerek HDP’yi barajın eşiğine getirdi.
Sonuçta seçmen etnik köken üzerinden siyaset yapanların kulağını çekti.
***
Bu genel değerlendirmeden yerele geçelim ve 1 Kasım’da Muğla’da ne olduğuna bakalım.
Önce 7 Haziran seçimlerinde siyasi partilerin aldığı oy oranlarına göz atalım.
7 Haziran seçimlerinde CHP 259 bin 698, Ak Parti 155 bin 008, MHP 107 bin 461, HDP 31 bin 385 oy almıştı.
7 Haziran’dan 1 Kasım’a Muğla’nın seçmen sayısı 7 bin civarında artış göstererek 673 bin 144’e ulaştı.
1 Kasım seçimlerinde ise CHP yüzde 47,51 oranla 281 bin 245, Ak Parti yüzde 30,61 oranla 181 bin 201, MHP yüzde 14,71 oranla 87 bin 227, HDP yüzde 4,43 oranla 26 bin 200, Diğerleri yüzde 2,71 oranla 16 bin 046 oy aldı.
Milletvekili Genel Seçimleri resmi olmayan sonuçlarına göre; CHP 3, Ak Parti 2, MHP 1 milletvekili çıkardı. CHP’den Akın Üstündağ, Ömer Süha Aldan, Nurettin Demir, Ak Parti’den Hasan Özyer ve Nihat Öztürk ve MHP’den Mehmet Erdoğan 26. Dönem Muğla Milletvekili seçildi.
TBMM 26. dönem Milletvekili Genel Seçimi kesin olmayan sonuçlara göre CHP ve Ak Parti oylarında artış yaşanırken, MHP ve HDP’nin oylarında düşüş yaşandı.
***
CHP, 7 Haziran’dan 1 Kasım’a 21 bin 547, Ak Parti ise 26 bin 193 artı oyun sahibi oldu.
Her iki parti de oylarını arttırırken 7 Haziran’dan 1 Kasım’a Ak Parti, oy artışında CHP’yi geçerken, MHP ve HDP’de çok ciddi düşüşler yaşandı.
7 Haziran’dan 1 Kasım’a MHP mevcut oyundan 21 bin 203, HDP ise mevcut oyundan 5 bin 185 oy eksik alarak büyük bir kırılma yaşadı.
7 Haziran’da CHP’den HDP’ye giden, yaklaşık 3,1 oran olduğu tahmin edilen emanet oylar CHP’ye geri dönerken, Ak Parti’den MHP’ye giden oylar yeniden Ak Parti’ye geri döndü.
Ancak Ak Parti bununla kalmadı.
İkinci sıra adayının değişmesi, ikinci sıraya Nihat Öztürk’ün gelmesiyle propagandasını değiştirmesi ve parti küskünlerinin kapısının çalınması etkili oldu.
Nihat Öztürk’le Ak Parti 7 Haziran’da sandık başına gitmeyen küskünlerinde oyunu alarak Muğla’da 1 Kasım’da en çok artış yaşayan parti durumuna geldi.
***
Her iki parti CHP ve Ak Parti, 1 Kasım’da kendi oy oranlarındaki il rekoru kırdı.
Her ikisi de siyasi tarihlerinin en büyük oy oranlarına ulaştı.
CHP 281 bin oy, Ak Parti 181 bin oyla il rekorunu yeniledi.
CHP tüm ilçelerde, Ak Parti ise Datça dışındaki bütün ilçelerde oyunu arttırdı.
281 bin oy CHP için, 181 bin oy Ak Parti için tarihi bir anlam kazandı.
***
1 Kasım öncesinde hedefini en az 4 milletvekili olarak açıklayan CHP, 281 bin oy almasına karşın 4. milletvekilline ulaşamadı.
Zira CHP’nin en az 4 milletvekili hedefi Ak Parti’nin oy kaybedeceği beklentisi üzerine kurgulanmıştı. Ancak beklenenin aksine Ak Parti’nin oyunu arttırması CHP’nin hesabını bozdu.
Hem ülke hemde il genelinde hesabı bozan ikinci etken ise MHP’ nin ve HDP’nin yaşadığı oy kaybıydı.
Merkez sol’da CHP’den HDP’ye giden emanet oyların geri dönmesi, solda bir zemin kaymasına neden olurken buna eşdeğer, hatta bundan daha ciddi bir zemin kayması merkez sağda yaşandı.
Merkez solda yaşanan zemin kaybı CHP’ye, merkez sağda yaşanan zemin kaybı Ak Parti’ye yaradı.
***
Sonuç olarak 1 Kasım seçimlerinde Muğla’nın oy dağılımında büyük bir değişiklik yaşanmasına karşın milletvekili dağılımında 3-2-1 sıralaması değişmedi.
2011 genel seçimlerinden bugüne 2014’te yerel seçimler ve cumhurbaşkanlığı seçimi, 2015’te 7 Haziran genel seçimleri ve hemen ardından 1 Kasım genel seçimleriyle siyasi tarihimizin en yoğun seçim dönemi sona ermiş oldu.
Ard arda gelen 4 seçim sonrasında gerçekten yorgun düştük.
Bu noktada seçmeni ‘mayıncı katırı’ gören siyasetin, seçmeni biraz dinlendirmesi, siyasi yorgunluktan bir an önce kurtarması gerekiyor.
Siyasetin seçimin bittiğini, geçimin başladığını bilmesi gerekiyor…