İKİ KİTAP
CHP ve CHP’liler açısından 1977-1978 -1979 önemli yıllardır.
16 Eylül 1978 tarihinde yapılan CHP Küçük Kurultayı ise Muğla CHP örgütleri için oldukça anlamlıdır.
Küçük Kurultay, Genel merkezle Muğla örgütlerinin çelişkisinin zirve yaptığı kurultaydır.
Zira CHP Genel Bakanı Bülent Ecevit’in konuşması parti içi muhaliflere, özellikle de Muğla örgütlerine yöneliktir.
Kurultaya Baki Ünlü’nün cenaze töreninde yaşananlarla; Muğla CHP örgütü damga vurur.
26 Ocak 1977 tarihinde öldürülen iki üniversite öğrencisinden birisi Muğlalı Baki Ünlü’dür.
Muğla’ya ateş düşmüştür.
Ünlü’nün cenazesi Muğla’ya getirilecektir.
CHP İl Başkanı Tufan Doğu ve Yönetim Kurulu Üyeleri, İstanbul’da olduğu için il yönetiminden Ali Feridun Ceylan, cenaze törenine yönelik organizasyonda görevlidir.
Ceylan, hazırlıkları İlçe Başkanı Hüseyin Ülkü ile birlikte yürütür.
CHP Merkez İlçe Başkanlığı cenaze töreni için Muğla Valiliği’ne başvurur ancak valilikten olumsuz cevap alır. Devreye dönemin Muğla Milletvekili Halil Dere girer ve Dere’nin girişimiyle izin alınır. CHP Merkez İlçe Başkanlığı, törende her hangi bir olay yaşanmaması için çeşitli önlemler alır.
Törene ilişkin bir toplantı yapılır, törende atılacak sloganlara kadar belirlenir.
Ali Döğerli ile Genel Yönetim Kurul Üyesi Yüksel Çakmur Muğla’ya gelir ve cenaze törenine ilişkin bilgi alır. Çakmur yapılan çalışmaları yerinde inceler ve örgütü kutlar.
Ertesi gün cenaze Muğla’ya getirilir. Mahşeri bir kalabalık vardır.
Ancak ne olmuşsa olmuş (!) Çakmur, Hüseyin Ülkü’den bir gün önce belirlenen sloğanların atılmamasını ister. Ülkü bunun mümkün olmadığını söyler. Tartışma çıkar, Devreye il başkanı Tufan Doğu girer. Yüksel Çakmur, bu isteğin yanında cenaze töreni için valiliğe verilen dilekçenin geri çekilmesini ister. Ülkü, bu isteği de geri çevirir.
Genel merkez ile il örgütü arasında ipler gerilir.
Çakmur konuyu genel başkan Ecevit’e iletir. Ecevit, Çakmur’a “Partiyi törenden geri çektim. Ona göre işlem yapın” talimatı verir. Çakmur bu talimatı Hüseyin Ülkü’ye bildirmez.
Cenaze töreninde Hüseyin Ülkü kitleye bir konuşma yapar.
Faşizme ve töröre karşı olduklarını haykırır.
Cenaze töreni için hazırlanan partili çelenlekler, tören alanına taşınmaz. CHP genel merkezi Muğla örgütüne cenazeden çekilmesi için baskı yapar.
Çelenkler törenden çekilir ancak Muğla örgütü törene katılır.
Sonuçta Baki Ünlü toprağa verilir. Mezarlık dönüşü çıkan olaylarda polisle çatışma yaşanır.
Çok sayıda yaralanma vakası yaşanır.
CHP’li gençler genel merkeze tepkilidir, Yüksel Çakmur’u suçlarlar. CHP’li yöneticiler Çakmur’u korumanın telaşına düşerler.
Böylece CHP Muğla örgütü, genel merkezin eleştiri oklarının hedefine girer.
Ecevit’in “Partiyi komünistlerden temizleyeceğim” sözü bu süreçte gelir.
Yaşananlar sonrasında muhalif il başkanlarının görevden alınması süreci başlayacaktır ve CHP Muğla İl Başkan Tufan Doğu listenin başında yer alır.
CHP genel merkezi CHP İl Başkanlığı’nın Muğla’da sol örgütlere teslim olduğu inancı taşımaktadır.
CHP Genel Başkanı Ecevit, Küçük Kurultayda Baki Ünlü cenazesinde yaşanan olayları anımsatır ve Muğla il örgütünü görevden alacağının sinyallerini verir.
Yıl 1979’dur.
Bülent Ecevit ile Ali topuz arasında yaşanan sorunlar Muğla il örgütünü ikiye bölmüştür.
İl yönetiminin bir bölümü Ali Topuz’u, diğer bir bölümü Ecevit’i desteklemektedir.
Her iki grup arasında tartışmanın dozu artınca Ecevit’i destekleyen grup görevlerinden istifa eder. İl yönetimi azınlığa düşer ve genel merkez Muğla’ya bir heyet gönderir.
Yeni bir yönetimin kurulması adına Tufan Doğu il başkanlığı görevinden alınır.
“CHP’nin dışındaki sol ile birliktelik yapmak” görevden almanın gerekçesidir.
Ancak yapılan ilk kongrede Doğu, yeniden il başkanı seçilir.
‘Demokratik Sol’ tanımı da ilk kez o kongrede ortaya çıkmıştır.
Tufan Doğu’yu destekleyenler kendilerini demokratik sol olarak tanımlamışlardır.
CHP Muğla örgütü Tufan Doğu tercihiyle genel merkeze “Siz onu görevden alırsanız biz geri getiririz” mesajı vermiştir.
O süreçte (Küçük Kurultay sonrasında) il örgütü bazı CHP’li bakanları ziyaret eder.
Dönemin Dışişleri Bakan Hasan Esat Işık’tır.
Işık partinin ağır toplarından birisidir.
Bakan Işık, Muğla heyetine samimi bir itirafta bulunur.
Muğla örgütünden çekindiklerini ifade eden Bakan Işık, Muğla’nın genel merkezi yönetme ve yönledirmeye çalıştığını, Muğla’nın böyle bir intiba verdiğini dile getirir.
Muğla örgütünün Tüzük Kurultayı’nda da dik duruşu, Baki Ünlü’nün cenazesinde yaşananlar bu intibanın nedeni olarak görülmüştür.
Zira Muğla, Turan Şahin geleneğinden gelen bir ildir.
Bir tespit:
CHP’nin yakın tarihine kadar (!) Muğla CHP Örgütü, genel merkeze karşı eller pantolon çizgisine gelen bir örgüt değildir. Bugün öyle olmasa da Muğla örgütü, yakın tarihimize kadar partinin sınırlarını zorlayan bir yapının sahibidir ve Muğla örgütünün temel iradesini parti içi demokrasi ve özgürlükler oluşturur. Yukarıda yakın tarihimizden örnekler verilen yazıda görüleceği gibi CHP’de bir dönem kellesi koparılan, görevden alınanlar gün gelmiş, CHP genel merkezin yüksek siyaset kadrolarında görev almışlar, CHP’nin genel politikalarını oluşturmuşlardır.
Bir tavsiye:
Gazeteci Yazar Halil Eğriboyun’un CHP ve kent siyasetinin yakın tarihine ışık tutan; “12 CHP’li Başkandan 12 Eylül’e Başkaldırı” adlı kitabı, kendisini CHP’de tanımlayan her bir partili tarafından mutlak ama mutlak okunması gereken bir eserdir.
Okunması gereken ikinci klavuz eser ise Erman Şahin’in “Başkan” adı taşıyan kitabıdır.
Bu süreçte merak edilen her bir sorunun cevabı bu iki kitapta yer almaktadır.