Büyükşehir Yasası tamam. Muğla uzunca bir süredir bir yerel yönetim reformu içinde yer aldı ve statüsü değişti. Artık küçük bir Anadolu şehri olmaktan çıktı. Muğla hizmeti bir lütuf olarak görenlerin elinden kurtuldu. Muğla hakkını bu yasa ile aldı. Büyükşehir Yasa Tasarısı’nın İçişleri Komisyonu’ndaki görüşmeleri 10 Ekim Çarşamba günü başladı. 14 Ekim Pazar günü devam edilen görüşmeler, 21 Ekim Pazar gününe kadar aralıksız 8 gün sürdü. Tasarının, 6 Kasım Salı günü başlayan TBMM Genel Kurulu’ndaki görüşmeleri ise toplam 7 gün sürdü. Tasarının görüşmelerine geçtiğimiz gün saat 14.00’de başlayan Genel Kurul, iki günde toplamda 16.5 saat mesai yaptı ve böylece tasarı 16 günlük mesaisiyle yasalaşmış oldu.
***
Bu işin ipuçlarını ilk Muğla Milletvekili Prof. Dr. Yüksel Özden vermişti. Onun “Hizmetin en temel prensibi halktır” söylemi belki de büyükşehir uygulamasının ilk kodlarını ortaya koymuştu. Yüksel Özden patentli ve hizmet anlayışını tarifleyen bu söylem kentin statükosunu oluşturan yerel baronları ve seçkinleri rahatsız etmişti. Seçkinler bu halk meselesi de nedir?” diyerek konuya kafa yormuşlardı. Bu söylemin üzerinden neredeyse bir buçuk yıl geçti ve merkezi idare kentle ilgili her türlü yatırımın ve hizmetin en temeline halkı yerleştirdi. Kentle ilgili tüm kazanımların tam merkezinde, göbeğinde olmak isteyen yerel baronlar ve statüko kaybetmiş ve ilk defa bu uygulama ile kentsel partner olarak dışarıda tutulmuşlardı. İçinde olmadıkları, olamadıkları tüm yatırım ve projeler ile ilgili olarak derin, statik ve ideolojik bir savaş başlattılar ama nafile. Halk bir kere hizmetin en temel prensibine oturmuştu ve oradan kalkmaya da hiç niyeti yoktu. Elli yılda ilk kez sıra halka gelmişti.
***
Bu adamların sosyalist bir tarafı var. Bu tür argümanlar gittikçe çoğalıyor ve bizde hizmet anlayışı ile ilgili yeni bulgulara ulaşıyoruz. Yüksel Özden’in müthiş söylemine büyükşehir meselesinde bir yenisi daha eklendi. Bu sözün sahibi Ak Parti Genel Başkan Yardımcısı Menderes Türel. Tıpkı Özden gibi Türel’de tarihi bir söyleme imza attı. Türel’in “Hizmet bir lütuf değil hak’tır. Büyükşehir ile devletin elindeki ekonomik verimlilik halka sunulacak” söylemi büyükşehir uygulamasının en önemli argümanı olarak kabul edilebilir.
***
Halka taraf bir gazeteci olarak bu söylemin toplusallık konusundaki samimiyetinden hiçbir şüphemiz yok. Birileri vesayet olgusunu geliştirirken birileri de hizmet olgusunun gelişmesine çaba gösteriyor. Anadolu topraklarındaki verilen kıyasıya savaşın tarafı olarak vesayetçilerin halk gibi bir derdi bulunmazken, halka hizmeti en temel prensibine alan anlayışında seçkinler gibi bir derdi yok. Biz halkız ve halkın tarafındayız.
***
Büyükşehir Yasası Meclisten geçti ve Muğla artık büyükşehir oldu. Muğla şimdi yasa ile kendisine sağlanan her türlü avantajın mekanı olacak. Bir kez daha buradan tüm kamuoyuna duyurmak istiyoruz ki; Büyükşehir uygulamasında “Siyasi endişelerin gerçeklerle bir alakası yok”. Yerel yönetim yasalarında ve yapısında önemli değişiklik yapılacak. Muğla yeni yönetsel ve mali imkanlara kavuşacak, etkin, ekonomik hizmet ve yatırım imkanı elde edecek.
***
Fırsatımız var ama büyükşehir neler getiriyor bir kez daha anımsayalım. Büyükşehir belediyelerinin sınırları, il mülki sınırları olacak. İl’e bağlı ilçelerin mülki sınırları içindeki köy ve belde belediyelerinin tüzel kişiliği sona erecek, köyler mahalle olacak, belediyeler ise belde ismiyle tek mahalle olarak bağlı bulundukları ilçenin belediyesine katılacak, bucak teşkilatları da kaldırılacak. İl özel idarelerinin tüzel kişiliği sona erecek. Yasa ile Muğla’da Menteşe, Seydikemer ilçeleri kurulacak. Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamında, il özel idarelerince kullanılan haklar, yetkiler ve görevler, il özel idaresi bulunmayan yerlerde Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı’nca kullanılacak. Taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına katkı payı, defterdarlıklar açılan emanet hesaplarına aktarılacak. Toplanan paraların yüzde 20’lik kısmı, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın öncelik vereceği projelerde kullanılacak. Kullanılmayan miktar, bakanlık bütçesine aktarılacak.
***
Büyükşehir yasası ile muhalefet ülkenin üniter yapısının zedeleneceğine, federal yapının zemininin oluşacağına ilişkin endişeler ve suçlamaların sahibi olarak bu işin dışında kaldı. Amacı, hizmet ve yatırımların daha iyi daha planlı, etkin ve ekonomik gerçekleştirilmesinden ibaret olan büyükşehir yasası bizim açımızdan ne siyasi ne de idari bir endişe taşımamakta. Tüm endişelerine karşın muhalefetin bizzat kendisi de bu yasadan kaynaklanan yeni statü ile seçime gidecek.
***
Muğla ilk kez büyükşehir statülü bir seçime gidiyor ve bu seçimde “Köylü bu seçimin efendisi” durumunda. Zira her vatandaş, kentte ya da kırsalda, şehirde ya da köyde; 1 Muhtar, 1 Belediye Başkanı, 1 Belediye Meclisi ve Büyükşehir belediye başkanı için oy kullanacak. Yani kırsal da yaşayan Mehmet Amca aynı zamanda büyükşehir belediye başkanının bir seçeni. Daha önce söylemiş ve yazmıştık ama bir kez daha yineleyelim. Mart 2014 yerel seçimlerinin kimyası değişik ve köylü bu seçimin efendisi.