İkinci yüzyıl ve yeni bir sosyal hayat adı taşıyan yazının ardından metin içerisinde yer alan “Aktif Vatandaşlık” konusunda çok sayıda ileti aldık. Yazının “Sosyal adalet ve tolerans” başlığı taşıyan bölümünde yer alan “Herkese zaman, enerji ve mekan. Yani aktif vatandaşlık” tanımlaması ile ne anlatmak istediğimiz soruldu.Okura saygı gereği bu konuyu açmadan önce yazının bir bölümünü tekrar hatırlayalım.
***
Bir kez daha hatırlama
Yazıda “Herkese zaman, enerji ve mekan. Yani aktif vatandaşlık. Yeterli barınma, tamamlayıcı hizmet ve tesisler. Her bütçeye uygun sağlık hizmeti. Özellikle kadın, küçük ve özellikle yaşlılar için. Emeğin karşılığının alınabileceği yeterli iş imkanları ve toplumun en zayıf halkası olan kırsal için yeterli sosyal tedarikler ve toleranslar. Kentte özgürlüğün temelini oluşturan sosyal ve politik eşitsizliklerin ortadan kaldırılması. Tüm bunlar yeni yüzyılın büyükşehir statülü kazanımlarından bazıları” demiştik.
***
Sosyal Bilgiler dersi
“Aktif Vatandaşlık” kavramı vatandaşlardan da etkin olmaları ve bilinçli, duyarlı ve sorumluluk sahibi olarak yönetime katılmaları anlamını taşıyor. Bunun için eğitim dönemimizde eğitim müfredatı içerisinde yer alan “Sosyal Bilgiler” dersine gitmemiz gerekiyor. Sosyal Bilgiler; yaşadığımız toplumda kamusal yaşama katılabilmek için gerekli olan bilgi, beceri, davranış, tutum ve değerlerin gelişmesi amacı taşıyor ve bu dersin yetiştirme sorumluluğunda “Aktif Vatandaşlık” olgusu yatıyor.
***
Oy kullanabilecek yaşa gelmek
Yani “Aktif Vatandaşlık” sonradan da kazanılabilecek olan sosyal bir rol. Bu kavramda anlatılmak istenen düşünen, duyarlı ve yeterlikli bireyler. Bireylerin bilinçli ve sorumluluk sahibi birer vatandaş olması için oy kullanabilecek yaşa gelmesi ya da her birisinin üniversiteyi bitirmesi gerekmiyor. Ancak “Aktif Vatandaşlık” için gerekli olan bilgi ve beceri yüklemesi ancak sosyal bilimlerle mümkün.
***
Katılım olanağına sahip olmak
“Aktif Vatandaşlık” genel anlamı ile bireylerin içinde yaşadıkları kent ya da ülke sorunlarını belirleme, bunlarla mücadele etme ve yaşam kalitesini artırma doğrultusunda katılım olanağına sahip olması olarak tanımlanıyor. Ancak Aktif vatandaşlığa yapılan vurgunun bir diğer gerekçesi ise dışlanmanın önüne geçilmesi ve toplumsal birlik ve beraberliğin sağlanması olarak açıklanıyor. Toplumu ilgilendiren konularda sorumluluk almak, örgütlere yardımcı olmak, gönüllülük gerektiren konulara katılmak “Aktif Vatandaşlık” olgusunun temellerini oluşturuyor.
***
Sosyal aktör olabilmek
Bireylerin devletle, yerel yönetimlerle olan ilişkilerinde ve yaşamlarının diğer tüm alanlarında aktif olmaları beklentisi üzerine parti tüzüklerinden sonra yeni bir anayasa yazıldığı şu günde “Aktif Vatandaşlık” olgusunu günlük yaşamın bir parçası haline dönüştürmek gayretindeyiz. Bu bağlamda bireyin kendi yaşamını ilgilendiren konularda söz hakkına sahip olması ve buna bağlı olarak kent içinde bir sosyal aktör olması hedefindeyiz.
***
Sorumluluk duygusunu hatırlatmak
Bir kent yazarı olarak biz bu tür yazılar ile; “Aktif Vatandaşlık” hakkımızı kullanıyoruz. Bu yazının kaleme alınmasını sağlayan sorumluluk duygusunun gereğini toplum adına yerine getiriyoruz. Bu yazı ile vatandaşın yasa ile güvence altına alınmış bireysel hak ve özgürlüğüne özen göstermesini istiyoruz. Bu yazı ile her birimizin birer “Aktif Vatandaş” olarak var olması için gerekli olan sorumluluk duygusunu hatırlatmaya ve bilinci oluşturmaya çalışıyoruz. Birileri karşı çıksa, işi yokuşa sürse, yerimiz dar dese de biz; il oluşumuzun ikinci yüzyılında sosyal becerili bir toplum olabilmenin yollarını arıyoruz.
***
Fiili durumcu zihniyetin farkına varmak
Kent, yönetim ve insan ilişkilerinde bireylerin sahip olduğu hak ve sorumlulukların tam olarak yerine getirilmesine fırsat tanımayan, bireyi sadece seçilebilme gayretinin çakıl taşı, dolgu malzemesi olarak gören, sokağa, mahalleye, caddeye, meydana ve kentin orta yerine ne yapacağını bir kere bile toplumla paylaşmayan, “Aktif Vatandaşlık” olgusunu bu yanı ile tümüyle reddeden “fiili durumcu” zihniyetin farkına varılması için çaba gösteriyoruz.
***
Bir kez daha ve ısrarla
Herkese zaman, enerji ve mekan. Yani aktif vatandaşlık. Yeterli barınma, tamamlayıcı hizmet ve tesisler. Her bütçeye uygun sağlık hizmeti. Özellikle kadın, küçük ve özellikle yaşlılar için. Emeğin karşılığının alınabileceği yeterli iş imkanları ve toplumun en zayıf halkası olan kırsal için yeterli sosyal tedarikler ve toleranslar. Kentte özgürlüğün temelini oluşturan sosyal ve politik eşitsizliklerin ortadan kaldırılması. Tüm bunlar yeni yüzyılın büyükşehir statülü kazanımlarından bazıları olsun istiyoruz.