2014 Yerel seçimleri öncesiydi. Fethiye Kumluova ve Karadere’yi ziyaret etmiştik. O ziyarette bölgenin en büyük hallerinden birisi olan Kumluova Hali’nde 20 kiloluk domates kasasının 1 lira 25 kuruşa satıldığına şahitlik etmiştik.
Burcu burcu kokan, 20 kiloluk anam-babam domatesinin üç otuz paraya satılmasına da isyan etmiştik.
Akdeniz ve Ege’nin en güçlü gıda ve tarım ürünlerinin merkezlerinden birisi olan Muğla’da “nasıl oluyor da domatesimiz, narenciyemiz üç otuz paraya satılıyor” diye kafa yormuştuk.
Bu ziyaretin ardından kaleme aldığımız bir çok yazıda “Bırakın laf üretmeyi, politika yapmayı Kumluova Hali’nde 20 kiloluk domates kasası 1 lira 25 kuruştan satılıyor, siz neyin sorumluluğundan bahsediyorsunuz” şeklinde eleştirilerde bulunmuştuk.
Kumluova Hali’ni ziyaret etmemizin üzerinden tam iki yol geçti.
Bu süreçte hiçbirşeyin değişmediği Seydikemerli üreticilerden gelen bir haberle ortaya çıktı.
Seydikemer İlçesine bağlı Çukurincir, Kumluova, Karadere, Kınık, Ova, Karaköy, Patara, Eşen, Palamut, Yeşilköy’de domates üreticileri 50-60 kuruşa sattıkları domatesin pazarda 3, markette 6 TL’den satılmasına tepki gösterdi.
Yaklaşık 1 kilometre yürüyüş yapan, Seydikemer-Antalya karayolunu kapatan 2 bin 500 üretici “yeter artık” noktasına geldi ve kasalar dolusu domatesi yola döktü.
“Her şeyi biz yapıyoruz, tüm emekleri biz harcıyoruz, parayı aracılar kazanıyor. Tepkimiz aracılara. Hükümetten turizme verilen teşviklerin köylüye de vermesi, kapanan Rusya ihracatının dışında yeni pazarlar bulmasını istiyoruz” diyerek tepkilerini dile getirdi.
Binlerce üretici “Çalışan, ezilen, sömürülen yine biz, Akaryakıta, gübreye zam, domatesler çöpe, Milli ekonomimizin temeli ziraattır, Ne olacak bu çiftçinin hali? Uçak düştü, domates bitti, tabuta girdik, Bir kasa domates 2, mazot 3 buçuk TL” yazılı dövizlerle eylem yaptı.
Yetmedi (!) hak talebinde bulunan herkes gibi üreticilerde “Uçak seramızın içinde düştü, 300-500 çiftçi kafayı sıyırdı, Gübreye, mazota zam, Turizme gelince destek, üreticiye gelince köstek. Halkız haklıyız, kazanacağız’ sloganlarıyla yeri göğü çınlattı.
Seydikemerli üreticilere destek Köyceğiz’den geldi.
Köyceğiz narenciye üreticileri de tıpkı domates üreticileri gibi “Seydikemer’in domatesi, Köyceğiz’in narenciyesi çöpe gidiyor” sloganları eşliğinde portakal kasalarını yola boşalttı.
Üreticiler Antalya il sınırındaki Kınık Köprüsüne kadar yaklaşık 1 kilometre boyunca sloganlar atarak yürüdü. Oturma eylemi yaptı, yolu kısa süreliğine kapattı.
Anlaşılıyor ki Seydikemer’de de bıçak kemiğe dayandı.
Zor günler geçiren Seydikemerli üreticiler, kendi üzerlerinden haksız kazanç elde eden komisyonculara, aracılara haklarını helal etmediklerini açıkladı.
50-60 kuruşa sattıkları domatesin pazarda 3, markette 6 TL’den satılmasına tepki gösteren Seydikemerliler devletten denetim yapmasını istedi. Eylemciler adına açıklama yapan bir üreticinin “Yıllardan bu yana üst üste borçlarını aktaran üreticiler artık tıkanmış durumda. Hükümet yetkililerinden isteğimiz mazotu çiftçiye ve taşıyıcı kamyonlara, yatlara verdiği fiyatlardan verilmesi. Çiftçinin tekrar üretim yapabilmesi için fide ve gübre desteğine ihtiyacı var. Rusya dışında başka bir pazar bulunması gerekiyor” sözleri işi özetledi.
Çok fazla söze gerek yok, üreticinin durumu ortada.
Seydikemer’de domates yola dökülüyor, sesler yükseliyor.
Bu sese kim kulak verecek?
Merak ediliyor…