Muğla’nın ORIGIN’leri
Bu lafın üzerine daha da laf edilemez.
Muğla’da düzenlenen “Yükselen Bir Değer: Coğrafi İşaretler” sempozyumda konuşan Uluslararası Coğrafi İşaretler Ağı Organizasyonu (ORIGIN) Başkanı Fatima Amehri; “Çiftçi ürünü yetiştiriyor, başkaları ekmeğini yiyor” dedi.
Kendisi de Faslı bir çiftçi olan Amehri bu açıklamasıyla işi özetledi.
Amehri, dünyanın neresine gidilirse gidilsin bu durumun değişmediğini öne sürdü.
Fatima Amehri, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB), Muğla Ticaret ve Sanayi Odası (MUTSO) ile Yöresel Ürünler ve Coğrafi İşaretler Türkiye Araştırma Ağı (YÜciTA) işbirliğinde düzenlenen “Yükselen Bir Değer: Coğrafi İşaretler” konulu sempozyumunun onur konuğu olarak Muğla’ya geldi.
Merkezi Cenevre’de bulunan ORIGIN, dünyanın üç kıtasında faaliyette ve üretilen her bir ürünün menşei işaretinin olması yönünde uğraş veriyor.
Asya, Avrupa ve Afrika’da 400 üyesi bulunan ORIGIN; coğrafi işaretlerle, geleneksel kültür değerlerinin ve üretici ürünlerinin korunduğuna dikkat çekiyor.
Coğrafi işaretlerle aynı zamanda kırsala yönelik sürdürülebilir kalkınma modeli inşa ediliyor.
Ürünün korunduğu gibi üretici de korunuyor.
Eğer ürünler uluslararası alanda savunulup korunmazsa birileri çıkıyor aynı adla çakma ya da fason bir üretim yapıyor.
ORIGIN bu yanıyla global bir koruma sağlıyor.
Fatima Amehri’nin başkanı olduğu kuruluş tam da bu amaca hizmet ediyor.
Yöresel ürünler ve Coğrafi İşaretler Türkiye Araştırma Ağı (YÜciTA) uluslararası kuruluşun Türkiye’deki çözüm ortaklarından.
YüciTA’nın başında Prof. Dr. Yavuz Tekelioğlu bulunuyor.
Dünya’da hukuken korunan 10 bin tane coğrafi işaret olduğunu, bunun 3 bin 88 adedinin tarım ve gıda ürünü olduğunu, Türkiye’de coğrafi işaret sayısının sadece 189 olduğunu Tekelioğlu’nun sempozyumdaki açıklamalarından öğrendik.
Oysa ki; Türkiye’de 2 bin 500 ürünün coğrafi işaret alabileceği saptanmış durumda.
Biz henüz 200 coğrafi işarete bile yaklaşamadık.
Büyük bir potansiyelin sahibi olan Muğla’nın henüz iki coğrafi işareti bulunuyor.
İlki Milas halısı, ikincisi de Bodrum mandalinası.
Bodrum mandalinasının tescili Bodrum adına ancak Milas halısının tescili biliyoruz ki; Milas adına değil.
Milas halısı, Sümer Holding adına tescilli.
Bildiğimiz kadarıyla Milas Ticaret ve Sanayi Odası, Milas halılarının coğrafi işaret patentinin Sümer Holding’den devralınması için girişimde bulundu ve bu konuda sonuca yaklaştı.
Bodrum mandalini ve Milas halısı dışında Muğla ili olarak bu yılın ilk ayında Türk Patent Enstitüsü’ne altı ürün için coğrafi işaret başvurusu yapıldı.
Muğla olarak altı ürün için tescil bekliyoruz.
Bu ürünlerin neler olduğunu bir kez daha hatırlayayım:
Muğla Saraylısı,
Muğla Köftesi,
Muğla Tarhanası,
Datça Nurlu Bademi,
Muğla Beyazı Mermeri,
Memecik zeytini…
Bildiriğimiz kadarıyla ülke çam balı tüketiminin neredeyse tamamına yakınını karşılayan Muğla’da çam balı için bir başvuru yapıldı. Ancak, başvurunun sonucu ne olduğu henüz bilinmiyor. Zira çam balı üretimi hâlâ coğrafi işaret belgesi bulunmadan satışa arz ediliyor.
Muğla’da kırsala katma değer yaratacak, başvurusu yapılması gereken daha bir çok ürünümüz var ve biz hâlâ işin başındayız.
Bu bilince ve yetiye ulaşmak yaklaşık 20 yılımızı aldı.