Yüksek Seçim Kurulu Muğla ili seçim çevresi milletvekili kesin aday listesini yayınladı. Listede bir değişiklik oldu. MHP Milletvekili adayı Ramazan Kıvrak’ın çekilmesiyle listeye genç siyasetçi Nazmi Eyibilir sıralamaya girdi.
7 Haziran 2015 milletvekili genel seçimlerinde seçim bölgesi Muğla’da bir sürpriz yaşanmazsa üç partinin CHP, Ak Parti ve MHP’nin milletvekili çıkarması bekleniyor.
Kentin siyasi kulislerinde tartışmanın zeminini “hangi parti, kaç milletvekili çıkaracak?” konusu oluşturuyor.
Bu konuda duygusal, duygusallığın ötesinde romantik yorumlara bile rastlamak mümkün.
Ancak ne olursa olsun tartışmaların odağında CHP var.
CHP’nin seçim performansı diğer siyasi partilerin milletvekili çıkarma oranını etkileyecek görünüyor.
Bu konudaki en güçlü senaryo CHP’nin 4 milletvekili çıkaracağı yönünde.
CHP’liler buna inanmış durumda ve CHP yönetimi propaganda sürecinde bu konudaki toplumsal algıyı yaratmanın gayretiyle hareket ediyor.
CHP eğer 4 milletvekili çıkarırsa (!) Ak Parti ve MHP birer milletvekilliği ile yetinecek.
İkinci senaryoya göre; CHP 3 milletvekilliğinde kalırsa, Ak Parti 2, MHP 1 milletvekilliğinde kalacak.
Bir üçüncü senaryo da bunun tam tersi.
CHP 3, MHP 2, AK Parti 1 milletvekili çıkaracak.
Adı üstünde bunlar senaryo.
Ortada var olan tek gerçek oy oranı farkıyla CHP’nin diğer siyasi partilere göre seçimlere önde girdiği…
Siyasi kulislerde bir diğer tartışma milletvekili seçilmek için kaç oy gerektiği…
Bu konu sürekli tartışılır ve bu konuda yanlış açıklamalar yapılır.
Malum siyasi partilerin il yönetimlerinin birçoğu ilk kez seçime giriyor.
Yani birçoğunun seçim tecrübesi yok.
Bu konuda yapılan tevatürler herkesin kafasını karıştırmış durumda.
Nasıl karışmasın?
Bir önceki 12 Haziran genel seçimlerinde milletvekillerinin almaları gereken oy oranları illere göre yüzde 400’e varan oranlarda farklılıklar göstermişti.
Bizim bildiğimiz seçimlerde her partinin eşit olması için bir kentte, yurt geneli barajı ve il barajını aşan partilerin baraj sınırına kadar olan oyları değerlendirmeye katılmıyor.
Barajı aşan partilerden en fazla oya sahip olan partinin ilk sıradaki milletvekiline ilk milletvekilliği veriliyor. İkinci milletvekili ise ortalamanın üzerinde oy alan partiye veriliyor.
Buna göre il için belirlenen milletvekili sayısı, oy oranları dağıtılarak veriliyor.
Ancak bu konuda kesin bilgi Milletvekili Seçim Kanunu’nda yer alıyor.
Genel baraj hesabı ve seçim çevrelerine göre siyasi partilerin elde edecekleri milletvekili sayısının hesabı bu kanunun 33 ve 34. maddesinde belirtilmiş.
Genel baraj ve hesaplanması başlığı taşıyan 33. maddede şu ifadeler yer alıyor:
“Genel seçimlerde ülke genelinde, ara seçimlerde seçim yapılan çevrelerin tümünde, geçerli oyların % 10’unu geçmeyen partiler milletvekili çıkaramazlar. Bu siyasi parti listesinde yer almış bağımsız adayların seçilebilmesi de listesinde yer aldığı siyasi partinin ülke genelinde ve ara seçimlerde seçim yapılan çevrelerin tümünde yüzde onluk barajı aşması ile mümkündür. İl seçim kurulları, yukarıdaki maddeye göre, birleştirme tutanağını düzenledikten sonra sonuçları en seri şekilde telgrafla, ayrıca telefon veya telsizle Yüksek Seçim Kuruluna bildirirler. Yüksek Seçim Kurulu bütün illerden bu şekilde alınan bilgilere göre, Türkiye genelinde geçerli oyların toplamını yapar ve her siyasi partinin aldığı geçerli oy toplamını genel geçerli oy toplamına bölerek, siyasi partilerin ülke genelinde aldığı oy yüzdesini hesaplar ve yüzde onluk barajı aşan siyasi partilerin isimlerini il seçim kurullarına bildirir ve ilan eder”…
Bir seçim çevresinde siyasi partilerin ve bağımsız adayların elde edecekleri milletvekili sayısının hesabı ise Milletvekili Seçim Kanunu’nun 34. maddesinde yer alıyor.
İl barajına yönelik 34. maddede ise şu ifadelere yer verilmiş:
“Seçime katılmış siyasi partilerin ve bağımsız adayların adları alt alta ve aldıkları geçerli oy sayıları da hizalarına yazılır. Siyasi partilerin oy sayıları, önce bire, sonra ikiye, sonra üçe … ilâ, o çevrenin çıkaracağı milletvekili sayısına ulaşıncaya kadar bölünür. Elde edilen paylar ile bağımsız adayların aldıkları oylar ayırım yapılmaksızın en büyükten en küçüğe doğru sıralanır. Seçim çevresinden çıkacak milletvekili sayısı kadar bu payların sahibi olan partilere ve bağımsız adaylara rakamların büyüklük sırasına göre milletvekili tahsis olunur. Altı milletvekili çıkaracak seçim çevrelerinde bölme işlemi bir eksiği ile yapılır. Son kalan milletvekilliği için birbirine eşit rakamlar bulunduğu takdirde, bunlar arasında ad çekilmek suretiyle tahsis yapılır. Seçime katılan siyasi partilerden hiç birisi yukarıdaki maddede yazılı oranı aşamamış ise milletvekilleri üçüncü ve dördüncü fıkra hükümlerine göre paylaştırılır. Kontenjan adayı gösterilen seçim çevrelerinde, geçerli oyların en çoğunu almış olan siyasi partinin kontenjan adayı, seçim çevresi barajını aşıp aşmadığına bakılmaksızın milletvekilliğini kazanmış olur”…