TOKİ FİYATLARI ŞOKE ETTİ
Beklentimiz; birinci etapta olduğu gibi 2. Etap TOKİ’de emlak sektöründe olası bir rant yaratmaması yönündeydi.
Olmadı, beklentiler açıklanan fiyatlarla boşa çıktı.
Zira birinci etapta olduğu gibi, 2. etapta TOKİ’nin paydaşı ya da proje ortağı yoktu.
TOKİ 2. etabı tek başına uygulayacaktı. Bu nedenle kamuoyunda projenin sosyal konut içeriği ve hedefi zarar görmeyecek algısı oluşmuştu.
2. Etap; evi olmayanlar, emekliler, asgari ücretli dar gelirlilere yönelikti.
Ancak 2. etap; yalancı dolmayı aratmadı.
Biliyorsunuz konut maliyetinin büyük bir kısımını arsa maliyeti oluşturuyor. Şehrin ister içinde ister dışında olsun arsa maliyetleri proje maliyetinin neredeyse yarısını oluşturuyor. TOKİ gerek örgütlenme biçimi, gerek arsa üretme verimliliği, gerekse inşaat hızı ve sayısal üretimi ile dar gelirlileri ev sahibi yapan ve diğer illerde örnekleri bulunan başarılı bir modeldi.
Bize böyle anlatılmıştı.
Her ne kadar TOKİ’nin tip projeleri mimari açıdan eleştiriliyor olsa da sosyal konutlar; dar gelirli fakir fukarayı ev sahibi yapmak açısından önemli idi.
Muğla’daki TOKİ 2. uygulamalarının hedefinde dar gelirli vatandaşları ev sahibi yapma disiplini yerleştirilmişti.
Muğla’daki dar gelirli; TOKİ’nin yer, iklim ve kültür farkı gözetmeden uygulamaya koyduğu tip projeye bile razıydı (!) ayrıca dar gelirlinin ev sahibi olmak için bundan başka şansı da yoktu.
Bu günkü şartlarda dar gelirli bu şansını yitirdi.
Bu projenin sahibi Ak Parti hükümeti idi ve bu proje Ak Parti’nin en sosyal projesi olarak hafızalara kazınmıştı.
Kamu adına konut üretiminde CHP’nin zaten böyle bir derdi yoktu.
Sosyal konut örneklemesinde Muğla, henüz kooperatif oluşumundan öteye geçememiş ve kooperatifçilikte de başarılı olamamış bir il’di.
Bu nedenle TOKİ, Muğla’daki dar gelirlilerin ev sahibi olabilmesi için tek seçenek olarak karşımıza çıkmıştı.
Emlak sektöründe yarattığı krizle TOKİ 1. etaba yönelik tartışmalar henüz sonlanmamışken, 2. Etaba yönelik fiyatların açıklanması Muğla kamuoyunda şok etkisi yarattı.
Bunun ötesinde yeni ve haklı bir tartışma başlattı.
Siyaset bilimciler tarafından Ak Parti hükümetinin en güçlü sosyal projesi olarak kabul edilen TOKİ 2. Etap fiyatları dar gelirlilerin ev sahibi olma hayalinin çok uzağına düştü.
Ak Parti’nin en güçlü sosyal projesi olarak pazarlanan TOKİ, açıklanan fiyatları ile ‘gerçek ve elle tutulur’ bir siyasi argümana da dönüştü.
Özellikle sosyal medyada iktidar partisine tepkiler çığ gibi büyüdü.
Kent merkezlerinden oy alamayan, oyunu kırsal bölgelerden, dar gelirli fakir fukaradan alan Ak Parti, TOKİ’nin açıklanan fiyatlarıyla oy potansiyeli bulunan seçim bölgeleriyle, kırsaldan kente yerleşen dar gelirli seçmenle de vedalaşmış oldu.
TOKİ’den açıklanan fiyatlara burada yer verecek değiliz.
Zira yer-gök konut fiyatlarıyla doldu taştı.
İfade etmek isteriz ki; Yapılan peşin ödemeye ve taksit sayısına göre, konut fiyatları değişkenlik gösterse de açıklanan fahiş fiyatlar ve ödeme koşulları ile Muğla’da dar gelirlilerin ev sahibi olma şansı kalmadı.
Bayındırlık metre kare birim fiyatı 880 TL olarak ortada dururken, emlak sektörü temsilcileri açıklanan fiyatları çok yüksek bulduğunu ifade ederken, iktidar partisi milletvekili Nihat Öztürk; “Sosyal konut ve 2 artı 1 konutların fiyatları özellikle dar gelirli kardeşlerimizin ev sahibi olma hayallerini zora sokmuştur” açıklaması yapmışken, söylenecek çok fazla şey yok.
Vekil Öztürk, konuyu TOKİ başkanı ve başbakanla görüşeceğini ifade etse de bu açıklama yaraya merhem olmadı. Kamuoyunda TOKİ’nin fiyat uygulamasından vazgeçmeyeceği kanısı hasıl oldu.
Bugün hissedilmese de (!) TOKİ’nin 2. Etaba yönelik fiyatları oluşturduğu rantın kentin emlak söktörünün dibine dinamit koyduğu kısa bir süre içinde hissedilecektir.
En kötüsü de “TOKİ’de bile (!) 1+1 ev şu kadar lira” kıyaslaması ile kentteki konut fiyatlarının alıp başını gitmesidir.
Sonuç itibariyle TOKİ’nin bir sosyal proje olarak (!) gerek örgütlenme biçimini, gerek arsa üretmedeki verimliliğini, inşaat hızı ve sayısal üretimini Muğla’da terk etmesi, kentte şok etkisi yaratmıştır.
TOKİ fiyatları bizi şoke etmiştir…