YEREL TOHUM MERKEZİ
Korunmaya muhtaç 122 ‘Önemli Bitki Alanı’ndan 3’ü Muğla’da.
Hırsız almaz kavunu, köpek kaldıran inciri, iki göynek payamı, gatı garası üzümü, tilki govan armudu, ganlı gara dutu, goca yemiş çileği, ötesinde 28 meyvenin 400 yerel türü, 55 çeşit badem, 97 çeşit incir, 60 çeşit üzüm, 3 çeşit yerel zeytin, 22 çeşit elma, 106 çeşit armut, 21 çeşit erik, 8 çeşit ayva ve 11 çeşit nar (!) yine bu topraklarda.
Hatırlanacaktır.
2006 yılında Tohumculuk Kanunu ile önü açılan, tek kullanımlık-kısır katır tohumculuğa karşı, yerel-doğurgan Kibele tohumunu ve tohumculuğunu savunduk.
Muğla Büyükşehir Belediyesi tarafından “Yerel tohum, ulusal güç” sloganıyla yerel tohum envanterini oluşturmak, genetik mirasımıza sahip çıkmak ve üreticinin korunmasına yönelik merkezin sağlıklı bir fiziki yapıya kavuşturulmasını önemsediğimizi ifade ettik.
Bu toprakların bize sağladığı seleksiyonla oluşan tüm üretim değerlerinin geleceğe taşınması çabasının bir parçası olmak gerektiğine inandık.
Muğla Belediyesi döneminde sosyo-kültürel alan olarak inşa edilen yapının, zamanın paslı çarkına kafa tutarak dededen toruna miras kalan ve ‘katır tipi’ tohumculuğa karşı sandıklarda çeyiz özeniyle saklanan yerel tohumların kayıt altına alınabileceği, şehreminiye teslim edileceği kalıcı bir atölyeye ve laboratuara dönüştürülecek olmasını çok önemsemiştik.
Dün itibariyle Muğla Büyükşehir Belediyesi tarafından Bağlarbaşı mevkiinde 4 bin 700 metrekarelik alanda yapılan ‘Tıbbi-Aromatik Bitkiler ve Yerel Tohum Merkezi’ hizmete açıldı.
Merkeze ilişkin bilgileri Muğla Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcısı Hacı Koç paylaştı. Büyükşehir Belediyesi’nin toprak ve tarım alanında önemli çalışmalar yaptıklarını hatırlatan Koç, bu projemizin Muğla ve ülke açısından stratejik öneme sahip olduğunu belirterek şunları söyledi:
“Projemiz iki bölümden oluşuyor. Birinci bölüm 4 bin metrekarelik tarla bölümü. Burada çeşitli yerel tohumlardan üretilen fideler ile tıbbi aromatik bitkilerin ekim alanları ve peyzaj alanları yer alıyor. Bu alanda 300 adet yerel tohum pasajımız 36 çeşit tıbbi aromatik bitki pasajımız bulunuyor. İkinci bölümde ise tıbbi aromatik laboratuarı, tohum test laboratuarı, distilasyon ünitesi, Embriyo dondurma ve doku kültürü laboratuarı gibi fiziki yapılanmamalar yer alıyor. Bizim amacımız, yerel tohumların en büyük problemi olan gen bozulmasının önüne geçmeyi ve geçmişten günümüze ulaşmış bu mirası gelecek nesillere taşımayı sağlamaktır”…
Proje kapsamında bugüne kadar 531 çeşit yerel tohum toplandığını Muğla Büyükşehir Belediye Başkanı Osman Gürün’den öğrendik.
Gürün açılışta yaptığı konuşmada tohumların üretileceğini, inceleneceğini, saklanması gerekenlerle üretilmesi gerekenlerin ayrılarak yaygınlaştırılacağını ve yerel tohum tescilinin yapılacağını ifade etti. 2006’da çıkarılan ilgili kanunla yerel tohumların devlet desteklemesinden çıkarıldığına gönderme yapan Başkan Gürün, tohum konusunda yüzde 75’ dışa bağımlı olduğumuzu hatırlattı. Hizmete açılan merkez ile Muğla’nın kendi yerel tohumuna sahip çıktığını belirten Başkan Gürün; “Ben gelecek ile ilgili çok fazla Muğla özelinde endişeli değilim. Biz kendi tohumumuzu sahipleniyoruz. Bunu üreteceğiz ve yaygın üretim haline getirebileceğiz” dedi.
Peki, merkezde neler var?
4 bin metre karelik alanda 31 değişik türde yerel ürün ve 36 değişik türde de tıbbi ve aromatik bitki dikimi yapılmış durumda.
Dikilen yerel tohumlar arasında domates, yayla kavunu, börülce, biber, bamya, fasulye gibi sebzeler de bulunuyor.
Üretilen sebzelerden tohum elde edilecek, ayrıca vatandaşın merkeze getirdiği tohumlar laboratuarda teste tabi tutularak Muğla’ya özgü yerel tohumlar ve endemik bitkiler kayıt ve koruma altına alınacak.
Bir tavsiye ile bitirelim.
Yerel tohum ve ürün çeşitliliğinde büyük bir mirasın sahibi olan Muğla’da iş sadece burada kalmamalı.
Fethiye’den Bodrum’a, Datça’dan Kavaklıdere’ye tüm alanlar taranmalı.
Yerel tohum konusunda çalışma yapan kişi ve kurumların tamamına ulaşılmalı.
Elinde atadan kalma tohumu bulunanlar, ötesinde yerel tohumun izini süren ve peşine düşenler; Muğla Büyükşehir Belediyesi tarafından Muğla-Denizli karayolu Bağlarbaşı mevkiinde hizmete açılan Tıbbı Aromatik Bitkiler ve Yerel Tohum Merkezi, geliş-geçiş ziyaretlerinizi bekliyor.
Emeği geçenleri kutlayalım…
***
Bu köşede yer alan içeriklerin sosyal medya üzerindeki paylaşımlarına yapılan yorumlarla ilgili her türlü dolaylı ve doğrudan sorumluluk, yorum yapan kişilere aittir.