KADYANDA ŞARABI
Milattan önce 3 binler.
Yer Anadolu’nun ortası, Hitit Kırallığı bağlarıyla ünlü bir medeniyet.
Tarihçiler şarabın anavatanını Anadolu olarak kabul ediyor.
Tarihçilerin bu görüşünü arkeolojik bulgularda destekliyor.
Yunanlılar, Romalılar da şarap yapıyor olsa da şarap bir Anadolu mamülüdür.
Batı şarap yapmasını Anadolu’dan öğrenmiştir.
İlk yapanlar Hititler.
Hitit dilinde şaraba ‘Vino’ deniliyor.
Latin dillerinin tamamında şaraba ‘Wine’ denilmesini uzmanlar ‘Vino’ köküne bağlıyor.
Antik dönemde Frigya, Lidya, Karya ve Likya şarap üretici medeniyetler olarak öne çıkıyor.
Bazı kaynaklarda dört bölgeden bahsediliyor ki; bu dört bölgenin ikisi bugünün Muğla sınırları içerisinde yer alıyor.
Amorium (Afyon), Sardes (Manisa),
Thera (Muğla), Kadyanda (Fethiye).
Bilmeyenler için hatırlatalım.
Thera; Muğla Yerkesik, Kadyanda; Fethiye Üzümlü’dür.
Özellikle Üzümlü şarap yapımında binlerce yıllık bir geleneğin sahibidir.
Osmanlı döneminde şarap üretiminin gayrimüslümlere verilmesiyle şarap imalatında düşüş yaşansa da Üzümlü’de şarap üretimi devam eder.
Tanzimatla başlayan yenilenme hareketleriyle Anadolu’da şarapçılık yeniden canlanır.
1900’lerde Avrupa üzüm bağlarında yaşanan hastalığı fırsat bilen Osmanlı, fırsatı değerlendirir ve uzun süre Avrupa’ya şarap ihraç eder.
Cumhuriyet dönemindeki mübadeleyle Rum’ların Anadolu’dan ayrılması şarap üretimini yeniden sekteye uğratır.
Rumların yerine gelen Balkan Türklerine yönelik üzüm yetiştiriciliği devletçe teşvik edilir.
Cumhuriyet dönemiyle Anadolu’da başlayan uyanış şarapçılığı da hareketlendirir.
1926-29 yılları arasındaki yatırımlarla (Doluca/Kavaklıdere) bugünkü şarapçılığın temelleri atılır.
Bağcılık ve üzüm üretimi açısından Ege Bölgesi, şaraplık üzüm üretiminde ise Marmara Bölgesi öne çıkar.
Muğla’nın antik dönemden bugüne bağcılık ve şarapçılık literatüründe yer alması tesadüf değildir.
Tıpkı Büyükşehir Belediyesi’nin şarap fabrikasının temellerini Fethiye Yeşilüzümlü’de atması gibi.
Üzümlü antik dönemden bugüne şarap üretiminin devam ettiği ender yerleşkelerden birisidir.
Büyükşehir Belediyesi’nin bu bölgeye yatırım yapması boşuna değildir.
Bilindiği gibi Muğla Büyükşehir Belediyesi, bölgenin toprak yapısına uygun 17 dekar alanda asma bağı projesini hayata geçirdi.
Dikimi yapılan üzüm fidanları 1 yıllık gelişmenin ardından bölgenin 13 farklı yerel üzümünün yanı sıra sofralık ve şaraplık olmak üzere belirlenecek, aşılamalar yapılarak üretime geçilecek.
Üretimin ardından Yeşilüzümlü’de Muğla Büyükşehir Belediyesi, Fethiye Belediyesi ve kooperatiflerle birlikte 1 Milyon şişe kapasiteli şarap fabrikası kurulacak.
Muğla Büyükşehir Belediye Başkanı Osman Gürün’ün açıklamalarına göre; İşin projesi hazırlanmış, en kısa sürede fabrikanın yapımını tamamlanarak üreticilerin hizmetine sunulacak.
Fabrikanın tüm ekipmanları, üretim tankları ve bilimsel desteği Muğla Büyükşehir Belediyesi tarafından karşılanacak.
Bu yatırımla yıllardır mütevazi çatılarının altında butik şarap üretimi yapan yöre halkı ve üreticisi desteklenecek, ötesinde kentin marka değerlerine, yiyecek/içecek (food & beverages) listesine bir yenisi eklenecek.
1 Milyon şişe kapasiteli ‘Kadyanda Şarabı’ belki de tüm bölgedeki turistik işletmelerde boy gösterecek.
Emeği geçenleri kutlayalım.
***
Kopyalanamaz, izinsiz kullanılamaz.
MKG/Nejat Altınsoy Haziran 2020